Shirin Neshat & Shoja Azari

Η οπτική της Shyrin και του Shoja για τον μετακαπιταλισμό. – Συνεισφορά στο mέta.

«Έχουμε καταπέσει σε τέτοιο βάθος που το πρώτιστο καθήκον των ευφυών ανθρώπων είναι πλέον η επαναδιατύπωση του προφανούς.»
Τζορτζ Όργουελ

Έχουμε φτάσει σε ένα σταυροδρόμι, κοιτάζοντας από τη μια την άβυσσο κι από την άλλη την πιθανότητα μιας αναγέννησης. Το μέλλον του καπιταλισμού είναι η άβυσσος. Έχει ήδη καταληφθεί από μανία, επιδιδόμενος με ιλιγγιώδη ταχύτητα στην καταστροφή του φυσικού κόσμου και στον κατακερματισμό του ανθρώπινου πνεύματος. Σε τούτη τη συγκυρία, θα νοσταλγήσουμε την αλλοτρίωση της εργασίας μας και την εμπορευματοποίηση της ζωής μας καθώς εισερχόμαστε σε έναν προσομοιωμένο κόσμο που θα ανήκει στις μηχανές και στους ιδιοκτήτες τους, έναν κόσμο όπου δεν θα είμαστε παρά ξένοι. Η κυρίαρχη τέχνη και ο πολιτισμός που γνωρίζουμε έχουν εργαλειοποιηθεί, έχουν απωλέσει το πρωτοποριακό τους πνεύμα κι έχουν μετατραπεί σε μέσα παραγωγής ψευδαισθήσεων και λατρείας της διασημότητας, της απληστίας, του ανταγωνισμού και της στείρας επαγγελματικής φιλοδοξίας. Προσεχώς θα λειτουργούν ως διεγερτικά ενός κέντρου ευχαρίστησης θαμμένου στα βάθη των αποξενωμένων ψυχών μας. Θα είμαστε σκλάβοι σε όργια άρτου και θεαμάτων, λατρεύοντας τους λεγόμενους ορθολογικούς Θεούς της επιστήμης και της τεχνολογίας, κοιτάζοντας με δέος τους βιολογικά επαυξημένους Φαραώ που δημιούργησαν οι υπεράνθρωποι αφέντες μας. Ποτέ πριν δεν ήταν τόσο προφανής και απτή η πτώση στην άβυσσο όσο τώρα, που ο καπιταλισμός μπαίνει στην τελική του ευθεία.

Ωστόσο, μέσα από τις αντιφάσεις του ιστορικού καπιταλισμού ξεπροβάλλει ένα άλλο ενδεχόμενο, αυτό της γέννησης ενός νέου κοινωνικού συστήματος, μια γέννα πιθανώς επίπονη, που συνιστά όμως πραγματική δυνατότητα για μια νέα αυγή. Ποτέ στο παρελθόν η υλική συνθήκη της ανθρωπότητας δεν ευνοούσε τον οραματισμό και την οικοδόμηση ενός κοινωνικού και υπαρξιακού κόσμου όπου οι άνθρωποι ζουν ειρηνικά και αρμονικά μεταξύ τους και με τη φύση. Η τέχνη και ο πολιτισμός πρέπει να είναι κομιστές αυτής της φαντασίας και δυνατότητας. Πρέπει να μας εμπνέουν θαυμασμό και δέος για το ίδιο το μυστήριο του είναι και για το τι έχει πραγματικά σημασία. Ως τα κατεξοχήν όντα που πλάθουν αφηγήσεις, οι άνθρωποι είμαστε σε θέση να γράψουμε ένα νέο αφήγημα για το πεπρωμένο μας.»

Η Shirin Neshat είναι Ιρανή καλλιτέχνης και σκηνοθέτης και ζει στη Νέα Υόρκη. Εργάζεται εικαστικά με τα μέσα της φωτογραφίας, του βίντεο και της ταινίας. Έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες ατομικές εκθέσεις σε γκαλερί και μουσεία σε όλον τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου του Museo Correr στη Βενετία της Ιταλίας, του Hirshhorn Museum and Sculpture Garden στην Washington D.C, του Detroit Institute of the Arts, της Serpentine Gallery στο Λονδίνο. Μια μείζων αναδρομή στο έργο της, «Shirin Neshat: Θα χαιρετήσω ξανά τον ήλιο», πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στο Broad Museum του Los Angeles και βρίσκεται αυτή τη στιγμή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης του Fort Worth. Η Neshat έχει λάβει το Βραβείο Χρυσού Λέοντος, το Πρώτο Διεθνές Βραβείο στην 48η Μπιενάλε της Βενετίας (1999), το Κρυστάλλινο Βραβείο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ του Νταβός (2014) και το Praemium Imperiale (2017). Έχει σκηνοθετήσει δύο ταινίες μεγάλου μήκους, Women Without Men (2009), η οποία έλαβε το Βραβείο Ασημένιου Λιονταριού για τον Καλύτερο Σκηνοθέτη στο 66ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας και το Looking For Oum Kulthum (2017). Το 2017, η Neshat σκηνοθέτησε επίσης την πρώτη της όπερα, την AIDA στο Salzburg Music Festival στην Αυστρία. Η Shirin Neshat εκπροσωπείται από την Gladstone Gallery στη Νέα Υόρκη και τις Βρυξέλλες και την Goodman Gallery στο Λονδίνο, το Johannesburg και το Cape Town.

Ο Shoja Azari είναι Ιρανός κινηματογραφιστής και εικαστικός καλλιτέχνης που ζει και εργάζεται στη Νέα Υόρκη. Οι ταινίες μεγάλου μήκους του Azari, “K”, “Windows”, “Women Without Men” και “Simple Little Lives” έχουν προβληθεί ευρέως σε φεστιβάλ κινηματογράφου σε όλο τον κόσμο. Το “Women Without Men” σκηνοθετημένο από την διάσημη, κινηματογραφίστρια και εικαστικό Shirin Neshat, τους χάρισε το βραβείο του Ασημένιου Λιονταριού (Καλύτερος Σκηνοθέτης) στο διεθνές φεστιβάλ κινηματογράφου της Βενετίας το 2009. Τα έργα τέχνης του Azari βρίσκονται σε μεγάλες συλλογές, όπως (LACMA) La County Museum of Art, (MOCA) Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, του Λος Άντζελες, (MUSAC)The Museo de Arte Contemporáneo de Castilla y León, μεταξύ άλλων. Η πιο πρόσφατη συνεργασία ταινιών μεγάλου μήκους του Shoja Azari και της Shirin Neshat είναι το “Land of Dreams” που αναμένεται να κυκλοφορήσει στα τέλη του 2021 και το “Looking For Oum Kulthum” το οποίο κυκλοφόρησε ευρέως το 2017. Το “Badria”, η τελευταία ταινία μεγάλου μήκους του Αζάρι, γυρίστηκε στο Μαρόκο το 2018 σε συνεργασία με τον νεαρό σκηνοθέτη Rodin Hamidi.