Υπουργείο Πολιτισμού: Άγγελος καταστροφής και ευτέλειας

Σωτήρης Μητραλέξης & Νίκος Καναρέλης, Docville, 19/6/21

Ξεπουλάμε! ‘We are happy to serve you’. Γαλάζιο-μπλε, «αρχαιοελληνική λατινική γραμματοσειρά» (!), μαίανδροι σειρά πάνω και κάτω, αμφορείς στα πλάγια. Είναι το περίφημο χάρτινο κύπελλο καφέ της Νέας Υόρκης, που έγινε διάσημο από τα diners των ελλήνων μεταναστών, οι οποίοι σωστά διέγνωσαν ότι, τότε και παλιά και στην Αμερική, η μόνη αναγνωρίσιμη ελληνική σχεδιαστική ταυτότητα είναι αυτή του μαγαζιού αρχαιοελληνικών τουριστικών σουβενίρ. Κανένα πρόβλημα με αυτό: υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να «τρέχεις» ταχυφαγείο και στο να «τρέχεις» μια χώρα, όπως άλλωστε γνωρίζει ο Αντώνης Σαμαράς έχοντας περίπου εμπειρία σε περίπου αμφότερα. Ό,τι είναι ευτελές για το δεύτερο δεν είναι κατ’ ανάγκην ευτελές και για το πρώτο.

Το ‘We are happy to serve you’ μπορεί να μεταφραστεί με δύο τρόπους: «είναι χαρά μας να σας σερβίρουμε» (όπως μάλλον εννοεί η κούπα του καφέ) και «είναι χαρά μας να σας υπηρετούμε». Η σχέση κυβέρνησης Μητσοτάκη και μεγάλων εταιρειών ή του εκάστοτε Οίκου Dior δεν είναι σχέση σερβιρίσματος καφέ.

Ο λογότυπος του Οίκου Dior για το σόου στη νοικιασμένη Ακρόπολη («νοικιασμένη Ακρόπολη», πόσο επίπονη φράση) θα μπορούσε να συνιστά ένα «βρείτε τις διαφορές» με το περίφημο κύπελλο. Η διαφορά, βέβαια, είναι ότι ο ευτελής λογότυπος επελέγη από την εταιρεία μόδας, όχι από την ελληνική κυβέρνηση. Και εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα: όταν ξεπουλάς, κουμάντο κάνει ο άλλος.

Όχι ότι οι αισθητικές προτεραιότητες της Υπουργού Πολιτισμού για τον σύγχρονο ελληνικό πολιτισμό είναι άλλης υφής από το ξεστοκάρισμα καταστήματος αρχαιοελληνικών σουβενίρ σε νησί: θυμίζουμε ότι, πριν την πτώση του, ο κ. Λιγνάδης (αυτός ο μεγάλος άριστος, αλλά κι αυτός ο μεγάλος άγνωστος: μετά την πτώση του, διαπιστώθηκε ότι… κανείς ποτέ δεν τον γνώριζε προσωπικά) κέρδισε το διαβατήριο για την κορυφαία θέση στο ελληνικό θέατρο φιλώντας δημοσίως ένα καρακίτς ομοίωμα του Παρθενώνα μπροστά στην πολιτική ηγεσία. Το νεοδημοκρατικό κράτος έχει συνέχεια. Και ένας τσιμεντωμένος διάδρομος αεροδρομίου στην Ακρόπολη συνιστά τον καταλληλότερο τρόπο για να απογειωθεί στον κόσμο της διεθνούς μόδας. Αλλά αυτά είναι για κοσμοπολίτες, τι να καταλάβουν οι εκάστοτε μαδουραίοι.

Η Υπουργός Πολιτισμού κα Μενδώνη έχει μιαν αγγελική φύση. Σύμφωνα με τον Ιωάννη τον Δαμασκηνό, ως προς το κακό οι άγγελοι είναι δυσκίνητοι. Ως προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη, η κα Μενδώνη είναι εντυπωσιακά δυσκίνητη: ενώ άλλοι υπουργοί έχασαν τη θέση τους με ένα απλό νεύμα του Μένιου Φουρθιώτη (απλά πράγματα, καθημερινά), την κα Μενδώνη τίποτα δεν την μετακινεί από τη θέση της. Ούτε το εξαιρετικά σημαντικό (αν και σήμερα ήδη περίπου ξεχασμένο) σκάνδαλο Λιγνάδη, ούτε το τσιμέντωμα-αεροδρόμιο στην Ακρόπολη, ούτε τα διάφορα μικρά και μεγάλα εγκλήματα σε αρχαιότητες και χώρους που ως μόνο θεσμικό προστάτη έχουν το υπουργείο της και παραδίδονται βορά στους πάντες, ούτε ο θάνατος του θεάτρου επί κορωνοϊού με τη συναίνεσή της, ούτε η συνακόλουθη ανοιχτή εχθρότητα των ανθρώπων του πολιτισμού στο πρόσωπό της (πλην της εξαιρετικά γλίσχρας συγκομιδής υπογραφών υποστήριξης από ανθρώπους που… έχει η ίδια διορίσει). Στα μοντέλα του Dior στην Ακρόπολη θα κολλήσουμε, που άλλωστε πληρούν και τα αισθητικά κριτήρια της αυριανής βουλευτού Αφροδίτης Λατινοπούλου; Η δυσκινησία της Υπουργού στον τσιμεντωμένο θώκο της εκπλήσσει τους μη μετέχοντες στην αριστεία. Τι να πεις, ίσως η ίδια να ξέρει κάτι παραπάνω — φράση που επιδέχεται αρκετές διαφορετικές ερμηνείες.

*Ο Σωτήρης Μητραλέξης και ο Νίκος Καναρέλης διευθύνουν το mέta, το Κέντρο Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού (metacpc.org).