Η CIA και η Ουκρανία

Τάκης Μίχας | Εφημερίδα των Συντακτών

To αφήγημα που προωθεί η κυβέρνηση Μπάιντεν για να εξηγήσει τα τεκταινόμενα επικεντρώνεται στο πρόσωπο του Πούτιν. Αυτός είναι ο ένας και μοναδικός υπεύθυνος για ό,τι συμβαίνει τώρα. Ο πόλεμος είναι «πόλεμος του Πούτιν» και επιπλέον πρόκειται για προσωπική επιλογή του.

Oι λόγοι που ωθούν τον Ρώσο ηγέτη σε τέτοιες επικίνδυνες ενέργειες –πάντοτε σύμφωνα με αυτό το αφήγημα– έχουν να κάνουν με αδυναμίες στην ψυχολογική δομή της προσωπικότητάς του –είναι ματαιόδοξος, ναρκισσιστής, εγωκεντρικός, αυταρχικός κ.λπ. Αυτό εξηγεί και την απόφασή του να εισβάλει στην Ουκρανία. Η προσάρτηση, η υποταγή της χώρας, θα του επιτρέψει αφενός να ικανοποιήσει την άκρατη φιλοδοξία του και αφετέρου να τερματίσει το δημοκρατικό πείραμα στη γειτονική χώρα. Το «α» και το «ω» είναι η αποκλειστική ευθύνη του Ρώσου ηγέτη για αυτά που συμβαίνουν σήμερα, ενώ παράλληλα οι τυχόν ευθύνες ΗΠΑ και άλλων δυτικών χωρών απουσιάζουν παντελώς από το αφήγημα.

Οπως είναι γνωστό, υπάρχουν πολλοί (πανεπιστημιακοί, πολιτικοί κ.λπ.) που διαφωνούν με το αφήγημα της κυβέρνησης Μπάιντεν θεωρώντας ότι οι πράξεις της Δύσης και συγκεκριμένα η διεύρυνση του ΝΑΤΟ με τις χώρες του Συμφώνου της Βαρσοβίας δημιούργησε τις προϋποθέσεις για τη σημερινή τραγωδία που βιώνει πριν από όλους η Ουκρανία.

Ομως αυτό που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι μεταξύ των επικριτών της σημερινής πολιτικής των ΗΠΑ είναι και η περίφημη CIA. Οσο περίεργο κι αν ακούγεται, η CIA δεν φαίνεται να «αγοράζει» το αφήγημα της κυβέρνησης Μπάιντεν.

Ενας από τους ισχυρότερους επικριτές του κυρίαρχου αφηγήματος είναι ο σημερινός διευθυντής της CIA, Ουίλιαμ Μπερνς, θεωρούμενος εξαιρετικός διπλωμάτης που μιλάει άπταιστα ρωσικά έχοντας υπηρετήσει δύο φορές στη Μόσχα –τη δεύτερη ως πρέσβης.

Πρόσφατα ο Μπερνς έγραψε ένα βιβλίο αναμνήσεων με τίτλο «The Back Channel». Στο βιβλίο αυτό ο Μπερνς αναφέρει επανειλημμένα ότι όλοι οι Ρώσοι ανεξαρτήτως ιδεολογίας –και όχι μόνο ο Πούτιν– μισούσαν και φοβούνταν τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ. «Η εχθρότητα προς την αρχική διεύρυνση του ΝΑΤΟ είναι το καθολικό συναίσθημα σε όλο το πολιτικό φάσμα εδώ», αναφέρει παραπέμποντας σε υπόμνημα που είχε γράψει όταν υπηρετούσε στην πρεσβεία στη Μόσχα ως πολιτικός σύμβουλος το 1995.

Ενώ το κυρίαρχο αφήγημα θεωρεί ότι για τη σημερινή κρίση στην Ουκρανία την αποκλειστική ευθύνη φέρει ο Πούτιν, ο Μπερνς αντίθετα υποστηρίζει ότι οι ΗΠΑ βοήθησαν να τεθούν οι βάσεις της κρίσης. Η Ουάσινγκτον εκμεταλλευόμενη την αδυναμία της Ρωσίας έθρεψε την εθνικιστική πίκρα την οποία ο Πούτιν εκμεταλλεύεται σήμερα. Σύμφωνα με τον αρχηγό της CIA, η απόφαση του Κλίντον να διευρύνει το ΝΑΤΟ με την Πολωνία, την Ουγγαρία και την Τσεχία ήταν «στην καλύτερη περίπτωση πρώιμη και στη χειρότερη προκλητική».

Και συνεχίζει: «Καθώς οι Ρώσοι έβραζαν στο παράπονό τους και στην αίσθηση ότι μειονεκτούσαν, μια επερχόμενη καταιγίδα θεωριών “πισώπλατου μαχαιρώματος” άρχισε να στροβιλίζει σιγά σιγά αφήνοντας σημάδια στη σχέση της Ρωσίας με τη Δύση που θα κρατούσαν δεκαετίες».

Αλλά φυσικά η προοπτική ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ήταν η σταγόνα που έκανε το ποτήρι να ξεχειλίσει. «Η ουκρανική ένταξη στο ΝΑΤΟ είναι η πιο φωτεινή από όλες τις κόκκινες γραμμές για τη ρωσική ελίτ», έγραψε σε υπόμνημα το 2008 στην τότε υπουργό Εξωτερικών Κοντολίζα Ράις.

«Σε πάνω από δυόμισι χρόνια συζητήσεων που είχα με Ρώσους παίκτες σε θέσεις-κλειδιά, από τραμπούκους στις σκοτεινές γωνιές του Κρεμλίνου μέχρι τους πιο αιχμηρούς φιλελεύθερους επικριτές του Πούτιν, δεν έχω βρει ακόμα κάποιον που να βλέπει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ ως οτιδήποτε άλλο παρά από μια άμεση πρόκληση στα ρωσικά συμφέροντα».

Aυτό επίσης που εντυπωσιάζει με το βιβλίο του διευθυντή της CIA είναι η ορθότητα των προβλέψεών του. Για τον Μπερνς η απόφαση της κυβέρνησης Μπους να ανοίξει την πόρτα του ΝΑΤΟ στην Ουκρανία ήταν καταστροφική. Γι’ αυτό είπε στη Ράις ότι «είναι δύσκολο να υπερβάλει κανείς τις στρατηγικές επιπτώσεις» της απόφασης και προέβλεψε ότι «θα δημιουργούσε εύφορο έδαφος για ρωσική ανάμειξη στην Κριμαία και την ανατολική Ουκρανία». Οπως ακριβώς και έγινε.

Αν το ΝΑΤΟ υποσχεθεί στην Ουκρανία την ένταξή της, έγραφε, «δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν θα αντεπιτεθεί σκληρά». Οπως ακριβώς και έγινε.