Φεμινισμός: Κύματα και Ερωτήματα

Tην Δευτέρα 30 Μαϊου (17.00-21.30) στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων (Εχελιδών 19 και Πειραιώς 144)

Έμφυλη βία: από τις γυναικοκτονίες μέχρι την καθημερινή παραβιαστική συμπεριφορά.
Έμφυλες ιεραρχίες, εμφανείς και αφανείς: στην εργασία, την εκπαίδευση, την κοινωνική αναπαραγωγή, την πολιτική δράση, ακόμη κάποτε και σε αυτήν που φιλοδοξεί να είναι ανατρεπτική.
Έμφυλα στερεότυπα: καταπιεστικά συστήματα ρόλων που (ανα)κατασκευάζουν στρεβλές αρρενωπότητες και θηλυκότητες, με παράλληλο αποκλεισμό των μη δυαδικών ταυτοτήτων.
Αλλά και αγώνες με έμφυλο πρόσημο: η παρακαταθήκη και το παρόν διαφορετικών κυμάτων και ρευμάτων του φεμινιστικού κινήματος, άρρηκτα δεμένου με την εξέλιξη και τις τομές της φεμινιστικής θεωρίας.

Πολύπλευρες διασταυρώσεις του έμφυλου και ΛΟΑΤΚΙ+ ζητήματος με το ταξικό, το οικολογικό, το αντιπολεμικό και νέα πεδία πάλης, όπως αυτά που αναδεικνύει η μετανάστευση/προσφυγιά και η ψηφιακή εποχή.
Πρωτόγνωρες προκλήσεις και αντιφάσεις σε μία εποχή που εντείνεται η εκμετάλλευση, πολλαπλασιάζονται οι αποκλεισμοί, υπονομεύονται προηγούμενες κατακτήσεις, αλλά και ανανεώνεται το λεξιλόγιο και η πρακτική των κινημάτων.
Απέναντι στο χειραφετησιακό μας όραμα δεν μπορούμε να φανούμε συνεπείς δίχως μιαν αντίληψη ουσιαστικά διαθεματική που δεν θα παραμελεί (ή δεν θα ενσωματώνει πατερναλιστικά) το διακύβευμα το οποίο προβάλλει η φεμινιστική οπτική και διεκδίκηση.

Το mέta (Κέντρο Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού), ως εργαστήρι ιδεών για την αναζήτηση εναλλακτικών στην παρούσα δυστοπία, θεωρεί ότι στην καρδιά της αποστολής του βρίσκεται το να συμβάλλει στη διαρκώς εμπλουτιζόμενη συζήτηση για τα φύλα, τις ταυτότητες και τις σχέσεις εξουσίας που τα διαπερνούν. Άλλωστε και μόνο η ελληνική επικαιρότητα των τελευταίων μηνών και ετών καταδεικνύει το επείγον της αναμέτρησης με την πατριαρχία. Για τον λόγο αυτό και διοργανώνει ημερίδα με θέμα “Φεμινισμός: Κύματα και Ερωτήματα” την Δευτέρα 30 Μαϊου (ώρες 17.00-21.30) στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων (Πειραιώς 144), με ομιλήτριες από τον ακτιβιστικό και ακαδημαϊκό χώρο, αλλά και με προβολή οπτικού υλικού από γυναίκες δημιουργούς.

Συμμετέχουν οι: Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου (δημοσιογράφος της ερευνητικής ομάδας The Manifold), Δήμητρα Γεωργιάδου (κοινωνική ανθρωπολόγος, υπ. διδ. Παν. Durham), Άντζελα Δημητρακάκη (συγγραφέας, ακτιβίστρια, αν. καθηγήτρια θεωρίας της σύγχρονης τέχνης, Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου), Γιάννα Κατσιαμπούρα (επ. καθηγήτρια, ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ), Δήμητρα Κυρίλλου (πολιτικός μηχανικός, συγγραφέας και μέλος των Proud Seniors Greece Ομαδα Υποστήριξης ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων 50 και ανω), Lauretta Macauley (εκπρόσωπος της Οργάνωσης Ενωμένων Γυναικών Αφρικής), Αλέκα Μακρή (γυναικολόγος, μέλος του “Μωβ”), Γιώτα Μασουρίδου (δικηγόρος), Κατερίνα Μελισσηνού (κοινωνική ανθρωπολόγος, Πάντειο Πανεπιστήμιο), Δήμητρα Σιαηλή (συνδικαλίστρια στο Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών, μέλος σε φεμινιστικές καμπάνιες), Δήμητρα Τζανάκη (διδάσκουσα ΚΕΔΙΒΙΜ-Κριτικές Ανθρωπιστικές Επιστήμες, ΕΚΠΑ).
Συντονίζουν οι Πάτυ Βαρδάμη, θεωρητικός τέχνης και κοινωνικών σπουδών, τομέας Φύλου και ΛΟΑΤΚΙ+ του ΜέΡΑ25) και Σίσσυ Βελισσαρίου (καθηγήτρια ΕΚΠΑ, αντιπρόεδρος mέta, μέλος Π.Γ. ΜέΡΑ25).
Χαιρετισμό θα απευθύνει η Δανάη Στράτου, γλύπτρια, πρόεδρος του mέta.

Θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ “Εργάτριες” (2020) της Λήδας Παπακωνσταντίνου καθώς και οι video performances, Nothing but Equal (Αγγελική Νικολάκη και Τίνα Γουρζή), Tabula Rasa (Θεατρική Ομάδα Αστροναύτες, Φρόσω Ζαγοραίου), Je suis Veronica (Ντόρις Χακίμ) και The end of a new era (Karen Gina Georgoudis).

Βίντεο απο την Ημερίδα: 

Μέρος 1ο: Η επίκαιρη εμπειρία
Μέρος 2ο: Θεωρητικές προσεγγίσεις

Πρόγραμμα Ημερίδας

17:00
Καλωσόρισμα από την Δανάη Στράτου, γλύπτρια, πρόεδρο του mέta

17:10 – 18:40
Η επίκαιρη εμπειρία
(Συντονισμός: Σίσσυ Βελισσαρίου, καθηγήτρια ΕΚΠΑ, αντιπρόεδρος mέta, μέλος Π.Γ. ΜέΡΑ25)

Μαρινίκη Αλεβιζοπούλου, δημοσιογράφος της ερευνητικής ομάδας The Manifold. “Γυναικοκτονίες,”ανδρικά δικαιώματα” και η βία του μιντιακού λόγου”.
Δήμητρα Γεωργιάδου, κοινωνική ανθρωπολόγος, υπ. διδ. Παν. Durham. “Επισφαλείς εργαζόμενες στην Ελλάδα των αλλεπάλληλων κρίσεων Το παράδειγμα των ιδιωτικών εκπαιδευτριών”.
Lauretta Macauley, εκπρόσωπος της Οργάνωσης Ενωμένων Γυναικών Αφρικής. “Οι μετανάστριες στην Ελλάδα και οι αγώνες τους για άδεια παραμονής και υπηκοότητα”.
Γιώτα Μασουρίδου, δικηγόρος. “Η νομική-θεσμική οπισθοδρόμηση και η υλικότητα των διεκδικήσεων”.
Κατερίνα Μελισσινού, κοινωνική ανθρωπολόγος, Πάντειο Πανεπιστήμιο. “Φεμινισμός και εκπαίδευση: η εμπειρία της Θεματικής Εβδομάδας”.
Δήμητρα Σιαηλή, συνδικαλίστρια στο Σωματείο Μισθωτών Τεχνικών, μέλος σε φεμινιστικές καμπάνιες. “Το φεμινιστικό κίνημα και η καθ’ ημάς Αριστερά: τομές και ασυμβατότητες”.

18.40-19.00
Συζήτηση

19.00-19.20
Προβολή
“Εργάτριες” (2020) της Λήδας Παπακωνσταντίνου

19.20-19.40
Διάλειμμα

19.40-20.55
Θεωρητικές προσεγγίσεις
(Συντονισμός: Πάτυ Βαρδάμη, θεωρητικός τέχνης και κοινωνικών σπουδών, τομέας Φύλου και ΛΟΑΤΚΙ+ του ΜέΡΑ25)

Άντζελα Δημητρακάκη, συγγραφέας, ακτιβίστρια, αν. καθηγήτρια θεωρίας της σύγχρονης τέχνης, Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου. “Πόλεμος και μη-ειρήνη: Θέσεις και ερωτήματα για έναν μάχιμο φεμινισμό”.
Γιάννα Κατσιαμπούρα, επ. καθηγήτρια, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ. “Θεωρία κοινωνικής αναπαραγωγής και πολιτικές για το γυναικείο σώμα”.
Δήμητρα Κυρίλλου, πολιτικός μηχανικός, συγγραφέας και μέλος των Proud Seniors Greece. Φεμινιστικό και ΛΟΑΤΚΙ+ κίνημα. “Μία σύνθετη σχέση και το παρόν της”.
Αλέκα Μακρή, γυναικολόγος, “Το Μωβ”. “Ελληνικό φεμινιστικό κίνημα μετά τη μεταπολίτευση: μια αποτίμηση”.
Δήμητρα Τζανάκη, διδάσκουσα ΚΕΔΙΒΙΜ-Κριτικές Ανθρωπιστικές Επιστήμες, ΕΚΠΑ. “Φύλο, ευγονική και το όραμα για παγκόσμια δημοκρατία στην (ύστερη) νεωτερικότητα”.

20.55-21.15
Συζήτηση

Σε όλη τη διάρκεια της ημερίδας θα προβάλλονται στο φουαγιέ οι video performances, “Nothing but Equal” (Αγγελική Νικολάκη και Τίνα Γουρζή), “Tabula Rasa” (Θεατρική Ομάδα Αστροναύτες, Φρόσω Ζαγοραίου), “Je suis Veronica” (Ντόρις Χακίμ) και “The Εnd of a Νew Εra” (Karen Gina Georgoudis).

ΤΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΆ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Προβολή ντοκιμαντέρ
“Εργάτριες” της Λήδας Παπακωνσταντίνου, 22.54’ min

Το ντοκιμαντέρ της εικαστικού και πρωτοπόρου της περφόρμανς στην Ελλάδα, Λήδας Παπακωνσταντίνου “Εργατριες-Workers” (2020) έχει μακρά ιστορία. Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ’70, όταν η καλλιτέχνιδα επισκέφτηκε για πρώτη φορά το εργοστάσιο νηματουργίας των Σπετσών, το οποίο ιδρύθηκε το 1920 από τον Δημήτρη Δασκαλάκη.
Το εργοστάσιο και η λειτουργία του υπήρξαν ορόσημο για το νησί. Λειτουργούσε 24 ώρες το εικοσιτετράωρο, με πολύ χαμηλούς μισθούς και ανύπαρκτη συνδικαλιστική οργάνωση, όπως θυμούνται οι παλαιοί. Έκλεισε κατά την Κατοχή, επαναλειτούργησε για λίγο, μέχρι που το ανέλαβε την δεκαετία του ’50 η ΔΕΗ, ως πάροχος ηλεκτρικής ενέργειας. Κατόπιν λειτούργησε ως εργοστάσιο παραγωγής πάγου μέχρι τη δεκαετία του ’60, όταν και περιήλθε στην Εθνική Τράπεζα με κατάσχεση και ερήμωσε.

Η πρώτη επίσκεψη της Λήδας Παπακωνσταντίνου το 1970 ήταν καθοριστική, καθώς έγιναν αμέσως αντιληπτά τα σημάδια του υλικού αλλά και πνευματικού αποτυπώματος του χώρου. Ερχόμενη σε επαφή με παρατημένα αντικείμενα, καρτέλες εργοδοσίας, καθώς και με το γεγονός ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των άλλοτε εργαζομένων εκεί ήταν γυναίκες, συνδέθηκε με τον χώρο και την ιστορία του. Ο απόηχος της επιβλητικής ατμόσφαιρας της σκληρής ζωής των εργατριώνή ήταν η αφορμή για το συγκεκριμένο έργο, ώστε να έρθουν στην επιφάνεια ο κόπος και τα βάσανα, οι συνθήκες ζωής γυναικών που χάθηκαν από την εξάντληση ή άλλων που άντεξαν, με ονοματεπώνυμο.

Το mέta (Κέντρο Μετακαπιταλιστικού Πολιτισμού), υπηρετώντας τον προορισμό του στην ανάδειξη του ρόλου των γυναικών, των δυσκολιών και αδικιών που υπέστησαν και συνεχίζουν να υφίστανται, και την αποκατάσταση της ιστορίας και της θέσης τους στον χειραφετημένο μετακαπιταλιστικό κόσμο που οραματίζεται, χαιρετίζει το έργο ως εμβληματικό.

Video performances (στο Φουαγιέ)

“Nothing but Equal“, 8.54’ min, Αγγελική Νικολάκη και Τίνα Γουρζή

Οι ακροβάτισσες, Αγγελική Νικολάκη και Τίνα Γουρζή, θέλουν να μας μιλήσουν με την κίνηση για τη φύση, δυναμική κι ευαίσθητη, που μας δίνει ζωή, δεν εκδικείται. Θέλει να κρατήσει τις ισορροπίες, καθώς εμείς την αποδιοργανώνουμε. Αέρας, φωτιά, νερό, γη. Όλοι δημιουργημένοι από την ίδια ύλη. Πού βρίσκουμε τον εαυτό μας όταν το σύστημα καταρρέει; Ένα δίλημμα με κεντρική θέση στην αποστολή του mέta.
Σύλληψη και Εκτέλεση: Αγγελική Νικολακάκη & Τίνα Γουρζή Rigging: Acronaut Rigging Ποίημα και Αφήγηση: Iman Luna Συντονισμός έργου: Katie Hill Κινηματογράφηση, Μοντάζ: Δημήτρης Ζωγραφάκης. Παραγωγή mέta

“Tabula Rasa“, 8.54’ min, Θεατρική Ομάδα Αστροναύτες, Φρόσω Ζαγοραίου

Το δρώμενο της Θεατρικής Ομάδας Αστροναύτες εικονίζει ένα δίλημμα με κεντρική θέση στην αποστολή του mέta. Ενάντια στην ατμόσφαιρα εγκλωβισμού, ασφυξίας και απέραντης μοναξιάς που μας κατακλύζει δομικά, συστημικά, ας τολμήσουμε να βγούμε έξω να βρούμε το μαζί. Σε έναν κόσμο όμορφο, σε έναν κόσμο βιώσιμο, δίκαιο, δημιουργικό. Σε μια μεγάλη γιορτή.
Σύλληψη ιδέας, σκηνοθεσία, ερμηνεία: Φρόσω Ζαγοραίου Make up: Ντίνος Ποντικόπουλος Hair Styling: Σαμψών Φύτρος Οργάνωση: Αστροναύτες ΑΜΚΕ Κινηματογράφηση, Μοντάζ: Δημήτρης Ζωγραφάκης Παραγωγή mέta

“Je suis Veronica“, 3.35’ min, Nτόρις Χακίμ

Το έργο αυτό της Ντόρις Χακίμ επιδιώκει να επικεντρωθεί στην κατάχρηση εξουσίας και στη βία κατά των γυναικών, όχι μόνο σε κοινωνικο-πολιτιστικό, αλλά και σε θρησκευτικό-πολιτικό επίπεδο. Επικεντρώνοντας στα λεγόμενα «εγκλήματα τιμής» στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, η καλλιτέχνιδα επέλεξε τυχαία τρεις δολοφονημένες γυναίκες (μία Εβραία, μία Χριστιανή, μία Μουσουλμάνα), χρησιμοποιώντας την ιδέα του «Πέπλου της Βερονίκης», όπου η μορφή του Ιησού έχει αντικατασταθεί με αυτές των τριών γυναικών. Τρεις άνδρες κρατούν το «Πέπλο» με τα πρόσωπα των δολοφονημένων γυναικών και εννέα γυναίκες κρατούν τις εννέα αφίσες (μεταξοτυπίες πάνω σε ψηφιακή εκτύπωση στίχων από τη Βίβλο, την Καινή Διαθήκη και το Κοράνι), σαν να βρίσκονται σε διαδήλωση.
Ήχος: Συνεργασία με τον Έλληνα συνθέτη Γιάννη Αντωνόπουλο. Ηχητικά αποσπάσματα από κηδείες και μοιρολόγια από τις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες.

“The Εnd οf a Νew Εra“, 6.30’ min, Karen Gina Georgoudis

Τριλογία αποτελούμενη από μία ταινία (διάρκειας 41’48”), μια σειρά φωτογραφιών και μία περφόρμανς σε συνδυασμό με βίντεο-εγκατάσταση, εμπνευσμένη από την ιστορία και την διάλυση της πρώην Γιουγκοσλαβίας, την πολιορκία του Σεράγεβου 1992-96 και την γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα το ’95.
Το υλικό, φωτογραφίες, βίντεο και κινηματογραφημένες περφόρμανς, συλλέχθηκαν μέσα από ένα ταξίδι καταγραφής κατά την περίοδο 2006-2011, κυρίως στο Σεράγεβο και άλλα μέρη της Βοσνίας- Ερζεγοβίνης, περιοχών και κτηρίων που καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια του πολέμου της Γιουγκοσλαβίας το ’92, νεκροταφείων, στρατοπέδων συγκέντρωσης, καθώς και της τότε εικόνας της κοινωνίας και χώρας. Οι περφόρμανς κινηματογραφήθηκαν στην Vjecnica, το βομβαρδισμένο κτήριο της μέχρι τότε βιβλιοθήκης και Δημαρχείου του Σεράγεβο – το οποίο σήμερα έχει πλήρως ανακατασκευαστεί –, στo Dom Pensionera, πρώην γηροκομείο καθώς επίσης και σε μία σειρά άλλων τοποθεσιών. Υλικό συλλέχθηκε παράλληλα και στο Βελιγράδι και άλλες περιοχές της Σερβίας.
Η αρχιτεκτονική-κοινωνική αποδόμηση και η αναδιάταξη που προκλήθηκε από τον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία το 1992, όπως επίσης και η χωρικές, εννοιολογικές και κοινωνικές συσχετίσεις που αναδύονται μέσα από αυτές τις αλλαγές, αποτελούν τον θεματικό άξονα του έργου, διερευνώντας τη Φθορά και την Αναγέννηση, την Αναγέννηση μέσα από τον Θάνατο.
Η μουσική της ταινίας είναι του Γκόραν Μπρέγκοβιτς, ο οποίος ευγενικά έδωσε την παραχώρηση στη μουσική του.
Η καταστροφή του παρόντος, καθώς αφήνει το παλιό πίσω του, δημιουργεί χώρο για μια Νέα Εποχή. Πριν μπούμε σε νέα τροχιά, φαίνεται πως πρέπει το άτομο και οποιαδήποτε κατάσταση ή κοινωνία, να ολοκληρώσει τον κύκλο που ξεκίνησε. Ολοκληρώνεται όμως ποτέ αυτός ο κύκλος;
Οι κοινωνίες μας γνωρίζουν πάντα την εξέλιξη μέσα και μετά από φθορά και μεγάλο πόνο. Η προηγούμενη, πολλά υποσχόμενη Νέα Εποχή αυτοκαταστράφηκε. Είναι πάντα απαραίτητη η αποδόμηση πριν την αναδόμηση και αναγκαία τα παιχνίδια εξουσίας;

mέta team