Στον δρόμο προς το Blocktrain: Μπορεί η τεχνολογία να είναι επαναστατική;

Alexandria Shaner

Μετάφραση: Χριστίνα Σκαρλάτου, μέλος της ΟΕΜΥ του ΜέΡΑ25

Driving that train

High on cocaine

Casey Jones you better

Watch your speed

Trouble ahead

Trouble behind

And you know that notion

Just crossed my mind?

Trouble with you

Is the trouble with me

Got two good eyes

But you still don’t see

Come round the bend

You know it’s the end

The fireman screams

And the engine just gleams

Casey Jones, Grateful Dead

Θα φέρει την επανάσταση στον κόσμο το blockchain; Πρέπει οι ακτιβιστές να συμμετέχουν, να αγνοούν ή να αποφεύγουν το κόσμο του κρυπτονομίσματος (cryptoverse); Οι απαντήσεις είναι: 1) ίσως, και 2) στην πραγματικότητα δεν παίζει ρόλο. Δεν είναι πρόσχημα -απλώς αυτές είναι οι λάθος ερωτήσεις για να αξιολογήσει κανείς την επαναστατική δυναμική μιας τεχνολογίας. Αυτή η τεχνολογική συζήτηση είναι στην πραγματικότητα πολιτική.  

Το να κατανοήσει κάποιος τις βασικές αρχές του blockchain δεν είναι ιδιαίτερα περίπλοκο. Ούτε το να αξιολογηθούν τα επαναστατικά του χαρακτηριστικά, οι υπαινισσόμενες δυνατότητές του να «αποκεντρώσει» το internet, το τραπεζικό σύστημα και οτιδήποτε άλλο. Για να αντιληφθούμε τη δομή του blockchain είναι πιο σημαντικό να κατανοήσουμε τη δομή της κοινωνίας. Ας δώσουμε κάποιες εξηγήσεις και για τα δύο.

Δεν χρειάζεται να είσαι προγραμματιστής ή οικονομολόγος για να επισημάνεις αυτά τα τρία δεδομένα:

1) Τα εργαλεία είναι αντικείμενα, την τεχνολογία τη χειρίζονται άνθρωποι.
2) Οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις δεσμεύονται από θεσμούς, δημιουργούν κοινωνίες.
3) Οι θεσμοί είναι αλληλένδετοι, συμπληρώνουν και ενισχύουν ο ένας τον άλλο, αναπαράγοντας παρόμοιες αλληλεπιδράσεις στην κοινωνία.

Βασικά, είμαστε εργαλείο που χρησιμοποιεί άτομα, τα οποία αλληλοεπιδρούν μέσα στο χώρο και στη λογική των διάφορων κοινωνικών περιορισμών μας. Αυτό είναι ο άνθρωπος μέσα στην κοινωνία. Κάποιοι από εμάς, μερικές φορές, προσπαθούμε να τροποποιήσουμε τους περιορισμούς και τη λογική τους, επειδή δεν συνάδουν με τον τρόπο επικοινωνίας που θα επιθυμούσαμε και κατακερματίζουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Στην πορεία, χρησιμοποιούμε εργαλεία για να μας βοηθήσουν να επιφέρουμε αυτές τις τροποποιήσεις. Όταν δημιουργήσουμε τις προϋποθέσεις που εισάγουν κατ’ ουσία νέους θεσμούς, οι οποίοι εδραιώνουν τους τρόπους επικοινωνίας και φέρνουν νέα αποτελέσματα, τότε έχουμε μια επανάσταση.

Για να ολοκληρώσουμε αυτό το γενικό κοινωνικό προφίλ με σαφήνεια, η τεχνολογία είναι και θα παραμείνει πάντα ένα εργαλείο. Δεν είναι και δεν μπορεί ποτέ να είναι θεσμός ή αλληλεπίδραση. Είναι ένα μέσο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διευκολύνει την επικοινωνία και τα επιθυμητά της αποτελέσματα, εξαρτώμενο από τον τρόπο που χρησιμοποιείται .Το blockchain δεν είναι αντίληψη, είναι τεχνολογία. Είναι μια βάση δεδομένων, μια αλυσίδα ψηφιακών συστοιχιών (blocks) που περιέχει πληροφορίες – όπως το να παίζεις σπασμένο τηλέφωνο χρησιμοποιώντας αριθμούς αντί για αστείες λέξεις.

Ας συνεχίσουμε, αφήνοντας στην άκρη το προφανές, για να είμαστε λογικοί και λιγότερο βαρετοί. Η καταστροφική και άσκοπη κατανάλωση ενέργειας δεν είναι ποτέ επιθυμητή, πόσο μάλλον αποδεκτή, ειδικά στις μέρες μας. Ωστόσο, το επιχείρημα ότι το «crypto είναι οικολογικά καταστροφικό» δεν μπορεί να είναι το τέλος της ανάλυσής μας. Το blockchain, όπως και τα κρυπτονομίσματα, δεν απαιτούν απαραίτητα τεράστια ενεργειακή κατανάλωση. Με απλά λόγια, το blockchain είναι η υποβόσκουσα τεχνολογία που υποστηρίζει τη μεταφορά αρχείων για τη μεταφορά κρυπτονομισμάτων. Για να το θέσω διαφορετικά, το blockchain είναι ο ελεγκτής του crypto που είναι προγραμματισμένος να παρακολουθεί σιωπηλά τις αόρατες ίνες σε όλο το εύρος του παγκόσμιου δικτύου. Η ενεργειακή κατανάλωση καθορίζεται, κατά πολύ, από τους διαφορετικούς τύπους αλγόριθμων και άλλων λειτουργιών (proof of work, mining κλπ) που είναι μέρος διαφόρων projects, τα οποία χρησιμοποιούν το blockchain, και όχι μόνο το blockchain, σαν αρχείο καταγραφών (ledger). Δεν είναι όλο το blockchain bitcoin, είναι απλώς μια τεχνολογία που χρησιμοποιείται από το bitcoin. Δεν είναι καν όλο το blockchain συνυφασμένο με τα κρυπτονομίσματα. Το crypto είναι απλώς η πρώτη και η πιο δημοφιλής χρήση του blockchain ως τώρα. Η μεγάλη κατανάλωση ενέργειας δεν είναι αναπόφευκτο χαρακτηριστικό αυτών των καινοτομιών.

Σε κάθε περίπτωση, η ριζοσπαστική ανάλυσή μας για το blockchain με τις ανησυχίες που αφορούν την ενεργειακή κατανάλωση, δεν θα το σταματήσει. Ναι, θα ασκηθούν πιέσεις στο κοινό του crypto, ώστε να προχωρήσει σε μείωση ή και απάλειψη του αποτυπώματός τους σε άνθρακα και σωστά θα το πράξουν. Όμως τι άλλο πρέπει να περιλαμβάνει η ανάλυση και η συμφωνία για αυτή την τεχνολογία; Τι θα συνέβαινε αν οι καινοτομίες που βασίζονται στο blockchain όπως τo crypto και τα ψηφιακά νομίσματα της κεντρικής τράπεζας ήταν ουδέτερα σε άνθρακα ή και αρνητικά; Κάντε τώρα την σύγκριση με το (όχι ασήμαντο) αποτύπωμα άνθρακα της παραδοσιακής τραπεζικής βιομηχανίας. Σε αυτό το σενάριο θα έπρεπε οι ακτιβιστές και οι ενσυνείδητοι οικολογικά πολίτες να ανέβουν στο blocktrain σαν εναλλακτική κλιματική λύση;

Δεν είναι λίγα τα συνδεδεμένα προγράμματα με το blockchain που υποστηρίζουν το όραμα του οικολογικού του προσανατολισμού. Σίγουρα όχι ένας αριθμός που μπορούμε να αγνοήσουμε. Χρησιμοποιώντας έξυπνα συμβόλαια (προγράμματα αποθηκευμένα σε ένα blockchain που τρέχουν όταν συναντούν προκαθορισμένες συνθήκες και αυτοματοποιούν την εκτέλεση μιας ξεκάθαρης συμφωνίας χωρίς την ανάγκη μεσαζόντων), το blockchain θα μπορούσε να βοηθήσει, ώστε να ενισχυθούν οι κλιματικές δεσμεύσεις, πιέζοντας κράτη και επιχειρήσεις να δεσμευτούν για την κλιματική αλλαγή κάνοντας μια κατάθεση. Αν ένα κράτος ή μια επιχείρηση αποτύχουν να συμμορφωθούν με τις δεσμεύσεις τους σχετικά με τον άνθρακα, η κατάθεσή τους μπορεί να κατασχεθεί και να ξαναμοιραστεί στα κράτη ή στις κοινότητες που αναλογικά έχουν πληγεί περισσότερο. Το blockchain θα μπορούσε επίσης να προσφέρει αξιόλογες πληροφορίες σε πραγματικό χρόνο, να εξακριβώσει, με άλλα λόγια, αν πράγματι διεκπεραιώνονται οι ενέργειες που εξαλείφουν τον άνθρακα. Δυστυχώς το μεγάλο πρόβλημα δεν είναι ότι μας λείπουν τα μέσα για να μετρήσουμε πόσο λίγο ενδιαφέρονται οι ισχυροί για την κλιματική αλλαγή. Το πρόβλημα είναι ότι τα ισχυρά κράτη και οι επιχειρήσεις είναι απίθανο να συμφωνήσουν με τέτοια έξυπνα συμβόλαια. Απευθείας δια στόματος της αξιόπιστης- εικονικής- πηγής του NASDAQ’s Blockchain Desk δηλώνεται ότι: «Θα είναι απρόθυμοι να συμμετέχουν σε ένα πρόγραμμα που θα αποκαλύπτει το σπάσιμο των συμφωνιών και που θα αυτοματοποιεί τη διαδικασία της τιμωρίας» (Omaid Hiwaisi, World Mobile). Βρισκόμαστε εκεί από όπου ξεκινήσαμε. Θα πρέπει να ασκηθούν πιέσεις.

Τώρα, ας θεωρήσουμε ότι μια αναφορά δημοσιευμένη από το Center for American Progress και το Sierra Club αποκάλυπτε ότι «οι 18 μεγαλύτερες τράπεζες των ΗΠΑ καθώς και οι διαχειριστές τους ευθύνονταν για τη χρηματοδότηση του ίσου με 1968 δις τόνους του διοξειδίου του άνθρακα του 2020. Αυτό θα κατέτασσε τον οικονομικό τομέα των ΗΠΑ -αν επρόκειτο για χώρα- στον πέμπτο μεγαλύτερο εκπομπό ρύπων στον κόσμο, κάτω ακριβώς από τη Ρωσία και μπροστά από την Ινδονησία». Στους υπέρμαχους του crypto αρέσει να μιλούν για την αναδιάρθρωση της οικονομίας, μια θέση την οποία οι περισσότεροι από εμάς θα μπορούσαμε να υπερασπιστούμε. Η καταγραφή των αναφορών που βασίζονται στο blockchain είναι πράγματι έτοιμες να αλλάξουν το μέλλον της οικονομίας στη λογιστική, στα αρχεία, στις πληρωμές, στο εμπόριο, στη διαχείριση ασφαλειών και σε ακόμα περισσότερους τομείς. Θα μπορούσαν να προσφέρουν ένα διαυγές, χρονολογημένο ιστορικό γεγονότων από μια μόνο «πηγή αλήθειας», που πρακτικά σημαίνει την καταχώρηση των πληροφοριών, έτσι ώστε όλοι να χρησιμοποιούν τα ίδια δεδομένα. Αλλά όλο αυτό δεν καθιστά πιο αποδοτική την οικονομία με την απόλυτα καπιταλιστική έννοια του όρου; Ναι. Μπορεί επίσης το blockchain να διευκολύνει το πράσινο τραπεζικό σύστημα και να ρίξει τη Wall Street; Και πάλι ναι, αλλά μόνο αν αλλάξουμε δραστικά τη φορολογική πολιτική, την ενεργειακή πολιτική, την κλιματική πολιτική, την πολιτική των υποδομών, κ.λπ. Τα πράγματα θα ήταν ακόμα καλύτερα, αν κάναμε ακόμα ένα βήμα, αν δηλαδή, πριν ποντάρουμε τις ελπίδες μας στην αναδιάρθρωση της οικονομίας με ριζικό τρόπο, στηλιτεύαμε το κυνήγι της κερδοσκοπίας, το κέρδος από την προσωπική ιδιοκτησία των διαχειριστών παραγωγικών μέσων, αν δηλαδή στοχεύαμε σε μια οικονομία που διευκολύνει την βιώσιμη και ανανεώσιμη ανάπτυξη, αντί να συζητάμε πρωτίστως για το κέρδος και την ανάγκη για διαρκή πλουτισμό. Διαφορετικά, αυτοί που λατρεύουν να μιλούν για αναδιάρθρωση της οικονομίας απλά εννοούν ότι θα υπάρχουν ευκαιρίες για πρόσκαιρο κέρδος, όπου οι μυημένοι θα μοιάζουν, με λίγα λόγια, περισσότερο με τζογαδόρους παρά με ευπρεπείς κουστουμαρισμένους κυρίους.

Συνεχίζοντας την αξιολόγηση των επαναστατικών χαρακτηριστικών του blockchain, μπορούμε πολύ σύντομα να υπογραμμίσουμε μερικές επιπλέον εφαρμογές αυτής της τεχνολογίας, πέρα από το τραπεζικό και το ψηφιακό νόμισμα. Το blockchain είναι έτοιμο να εφαρμοστεί σε βιομηχανίες όπως οι μεταφορές, η υγεία, τα νομικά, οι ασφάλειες, η διαφήμιση, το real estate , η λογιστική, το ΙΟΤ (σύστημα ασφαλούς διαμοιρασμού δεδομένων για τις ανα΄γκες του blockchain), τα logistics, και σε διακυβέρνηση, προγράμματα βοήθειας, στρατό, ψηφοφορίες και διεθνείς σχέσεις. Βασικά, σε ό,τι θέλεις. Κάποτε οι υπολογιστές, το internet και το email θεωρούνταν ενδιαφέρουσες εφαρμογές για ένα μικρό αριθμό οπαδών της τεχνολογίας, σήμερα όμως τα χρησιμοποιούμε όλοι τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική μας ζωή. Το blockchain, όπως και το internet, είναι πιθανόν να γίνει πανταχού παρόν. Το πως θα το χρησιμοποιήσουμε και ποιος θα το ελέγχει, όπως συμβαίνει και με το internet,είναι πολιτικό ζήτημα.

Για εμάς τους απλούς πολίτες είναι γενικά εμπειρικός κανόνας να μην αγοράζουμε χωρίς δεύτερη σκέψη ότι μας πουλάει η Silicon Valley. Αλλά είναι επίσης σοφό να μην αφήσουμε αυτήν την επιφύλαξη να αιμορραγεί, κάνοντάς μας φοβικούς με την τεχνολογία (κανείς δεν θυμάται την Great Ostrich Rebellion του 1870- ποτέ). Αντ’ αυτού, θα πρέπει να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τις δυνατότητες της τεχνολογίας και τα όριά της, ενώ παράλληλα να συνεχίζουμε να δίνουμε μάχες για εξισορροπητικές πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές, οι οποίες να εκτείνονται πέρα από την Bay-Area. Οι φίλοι του crypto έχουν την τάση να μιλούν για «αποκεντροποίηση» του internet και του τραπεζικού συστήματος. Υποστηρίζουν ότι αν καταστήσουμε το internet πιο δύσκολο ή (αδύνατο) να ελεγχθεί με κανόνες, θα σταματήσουν οι επιχειρήσεις να ελέγχουν τις ζωές μας και θα προστατευτούμε από την κρατική λογοκρισία. Ισχυρίζονται ότι, διακόπτοντας τον επιχειρηματικό όπως επίσης και τον κρατικό έλεγχο στο τραπεζικό σύστημα, θα αλλάξει το τοπίο της παγκόσμιας ισότητας, προσβασιμότητας και δύναμης. Αλλά τι ακριβώς εννοούν, ποιο είναι το προσδοκώμενο αποτέλεσμα και τι πραγματικά κάνουν;

 Όταν αναφέρονται στο αποκεντρωμένο blockchain δεν εννοούν ακριβώς αυτό που εικάζεται από τη χρήση του συγκεκριμένου όρου. Αν προέρχεστε από ένα οργανωμένο περιβάλλον, αναγνωρίζετε άμεσα τη συναφή διαφοροποίηση και την ασάφεια πίσω από την ορολογία. Στο blockchain η αποκεντροποίηση αναφέρεται στην ανάθεση του ελέγχου και της απόφασης που παίρνεται από μια κεντρική οντότητα (άτομο, τράπεζα, κυβέρνηση, επιχείρηση…) σ’ ένα διαμοιρασμένο δίκτυο P2P (από άτομο σε άτομο). Κατά κάποιον τρόπο, οι πληροφορίες διακινούνται με μια αρχιτεκτονική αυτοδιαχείρισης. Τα αποκεντρωμένα δίκτυα μειώνουν το επίπεδο της εμπιστοσύνης ανάμεσα στους συμμετέχοντες και αποτρέπουν την ικανότητά τους να ασκούν εξουσία ή έλεγχο ο ένας στον άλλο. Με αυτόν τον τρόπο όμως υποβαθμίζεται η λειτουργικότητα του δικτύου. Δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα δικά μας. Επίσης, τα αποκεντρωμένα δίκτυα είναι λιγότερο επιρρεπή σε hacking (infiltration) και δεν βλάπτονται από κρασαρίσματα (burnout) επειδή δεν υπάρχει κεντρική καρδιά και μυαλό που να μπορεί να ρίξει όλο το σύστημα αν αποτύχει. Αναλογιστείτε τον Συμμετοχικό ενάντια στον Λενινιστικό τρόπο οργάνωσης.

Ωστόσο το σύστημα “peer to peer” δεν συμπεριλαμβάνει όοολους τους συμμετέχοντες αλλά μάλλον υπονοείται, όπως συνέβη με τους ιδρυτές πατέρες των ΗΠΑ που διακήρυξαν ότι όλοι οι άνθρωποι γεννιούνται ίσοι, ότι υπάρχουν κάποιες σημαντικές εξαιρέσεις. Το ποιος μπορεί να συμμετέχει και με ποιον τρόπο σ’ ένα δίκτυο ή ακόμα και σε ένα blockchain εξαρτάται κατά πολύ από το πώς στήνεται ένα πρόγραμμα. Υπάρχουν στην πραγματικότητα τρεις βασικές δομές που τυπικά θεωρείται ότι δίνουν λύσεις στην τεχνολογία: συγκεντρωτικό, διανεμημένο και αποκεντρωμένο. Οι τεχνολογίες του blockchain συχνά κάνουν χρήση δικτύων αποκέντρωσης και πιο συχνά τα υποστηρίζουν. Αλλά μια εφαρμογή του blockchain δεν είναι εγγενώς αποκεντρωμένη ή όχι. Η αποκέντρωση είναι μια αναλογική κλίμακα. Επίσης, ας μην ξεχνάμε ότι ζούμε σε καπιταλιστική κοινωνία. Ακόμα κι αν είμαστε απλώς μια παρέα που επικοινωνούμε μεταξύ μας διαδικτυακά, θα συνυπάρχουμε με ακραίες ανισότητες σε άλλες ζώνες επιρροής, μέσα στις οι οποίες θα παρεισφρήσουν σταδιακά και σύντομα θα κανιβαλίσουν, ώστε να μην δοθεί η ευκαιρία σε εναλλακτικούς χώρους αν μια πραγματική πλατιά κοινωνική αλλαγή δεν υλοποιηθεί από ένα κίνημα με ευρύ όραμα. Τα blockchains μπορούν να εφαρμοστούν σαν αποκεντρωμένες δυνάμεις, αλλά η βιομηχανία τουs είναι παγιωμένη και εδραιωμένη. Για παράδειγμα μπορεί να ακουστεί το ακόλουθο αστείο: μη ανταλλάξιμες μονάδες (NFTs) θα ανιχνεύουν τα δικαιώματα ιδιοκτησίας εικονικών αγαθών μέσα στα video games και θα αφήνουν ψηφιακούς καλλιτέχνες να πουλούν το έργο τους. Σύμφωνοι, οι καλλιτέχνες θα πρέπει να μπορούν να βγάζουν τα προς το ζην από την τέχνη τους, αλλά ας μην κοροϊδευόμαστε. Πρέπει να περάσουμε μέσα από κρίκους με νοερή κωλοτούμπα, απλώς για να βρεθούμε στην άλλη πλευρά, με μια ακόμα πλατφόρμα αγοράς; Ακόμα κι αν τα blockchains είναι αποκεντρωμένα, οι περισσότερες από τις υπηρεσίες με τις οποίες αλληλοεπιδρούν ελέγχονται από έναν μικρό αριθμό ιδιωτικών εταιριών. Η βιομηχανία που αναδύεται για να υποστηρίξει ότι η χρήση του αποκεντρωμένου δικτύου είναι κατοχυρωμένη υπονομεύει εντελώς την υπόσχεση της αποκέντρωσης.

Το Web3 είναι ένα όραμα για ένα αποκεντρωμένο internet, που έχει σαν αφήγημα ένα blockchain και μια crypto-τεχνολογία ελεύθερη τόσο από τον έλεγχο των κυβερνήσεων όσο και των επιχειρήσεων. Ακούγεται ενδιαφέρον, αλλά ποιος ισχυροποιείται, αν όχι η big-tech και οι ισχυρές κυβερνήσεις; Μιλάμε στ’ αλήθεια για την παραχώρηση της εξουσίας στα χέρια του λαού; Όσο βαθιά κι αν σκάψουμε δεν θα ξεθάψουμε συγκεκριμένες απαντήσεις. Βλέπουμε ένα θολό τοπίο, όπου τελικά είναι αβέβαιο αν από το βάθρο των υψηλών προσδοκιών αφεθούμε να πετάξουμε ή να πέσουμε. Είναι φανερό ότι μπορεί να συμβεί οποιοδήποτε από τα δύο ανάλογα με το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο. Πρακτικά, σε μια καπιταλιστική κοινωνία, η αποκέντρωση του internet συχνά σημαίνει να μετατραπεί σε μια ελεύθερη αγορά, σε μια αμερικανο-φιλελεύθερη, αναρχο-καπιταλιστική δυστοπία. Ένας τόπος όπου αυτοί που έχουν μεγαλύτερη πρόσβαση μπορούν να κερδίζουν τόνους χρημάτων, να ξεπλένουν χρήματα ευκολότερα, ένας χώρος όπου ανθίζουν φασιστικές ομάδες που πολλαπλασιάζονται από κάθε άλλο παρά ανθρώπινους αλγόριθμους. Η ίδια τεχνολογία που σε προστατεύει από την κεντρική επιτήρηση μπορεί επίσης να προστατεύει εγκληματίες και να επιτρέπει ρητορικές μίσους, ψεύτικες πληροφορίες, παραβιάσεις χωρίς μέτρο. Αν η πληροφορία σου είναι αποθηκευμένη σε ένα αποκεντρωμένο περιβάλλον πώς την ξεφορτώνεσαι αν θέλεις να ασκήσεις το δικαίωμα σου να ξεχαστείς; Και ποιος σε διαβεβαιώνει ότι τα πράγματα δεν θα γίνουν και πάλι συγκεντρωτικά, ότι το σύστημα δεν θα γυρίσει στην πρότερη κατάσταση, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν εταιρείες που θέλουν να κερδίζουν χρήματα; Όλα αυτά συνοψίζονται σε παλιά ερωτήματα που δεν έχουν σχέση με την τεχνολογία. Ποια είναι τα όρια του ελεύθερου λόγου; Ποια είναι τα όρια της προσωπικής ελευθερίας; Ποιες θεσμικές αξίες διέπουν την επικοινωνία; Η κοινωνία μας κινείται γύρω από τον ανταγωνισμό για το κέρδος ή συνεργάζεται για το κοινωνικό όφελος; Και κατά πόσο οι απαντήσεις μας αντανακλούν τις επιθυμητές αξίες μας συνεκτιμώντας τη σημερινή πραγματικότητα; Μέχρι να παλέψουμε με τα υποκείμενα κοινωνικά ρεύματα που από τη μια μας τραβούν και από την άλλη μας σπρώχνουν, θα παραμένουμε στο έλεος της παλίρροιας. Το blockchain δεν θα αποτελέσει από μόνο του σανίδα σωτηρίας αλλά θα επιταχύνει τη ροή.

 Πρέπει να εστιάσουμε στη δημοκρατικοποίηση του internet, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό ώστε να χειραγωγηθεί η τεχνολογία, να δημιουργηθεί κενό εξουσίας, ένα κενό γεμάτο από τον καπνό της λατρείας για την τεχνολογία. Ευσεβής πόθος. Αυτή η προσέγγιση είναι ελλιπής, όπως αποδεικνύεται από τα μυριάδες παραδείγματα κάθε σπουδαίας τεχνολογίας σε όλη την ιστορία. Αναταράξεις χωρίς θεμέλια, συμμετοχή και συνεχιζόμενη πίεση για επιπλέον θεσμούς δεν θα βοηθήσουν το επικρατών σύστημα, που παρά είναι δελεαστικό και ιδανικό για τους ήδη ισχυρούς ώστε να το αλλοτριώσουν. Ρωτήστε οποιονδήποτε για τις «φάλαινες» και για τα «θεσμικά χρήματα». Το blockchain δεν θα μας σώσει από μόνο του.

Ο αγώνας μας πρέπει να είναι περισσότερο συμμετοχικός και ολιστικός. Σαν πρωταρχική οργανωτική στρατηγική θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι ώστε να διαταράξουμε και να τελειώσουμε με τον έλεγχο των επιχειρήσεων στις ζωές των ανθρώπων και μαζί με αυτό, να βρεθούν λύσεις ώστε να σταματήσει ο στραγγαλισμός της ύπαρξής μας εξαιτίας της αργής ταχύτητας με την οποία αντιμετωπίζουμε το οικολογικό ζήτημα. Θα πρέπει ταυτόχρονα να διακόψουμε και να τερματίσουμε τον απολυταρχισμό, την ανισότητα, την πατριαρχία, τον ρατσισμό, την ταξικότητα. Θα πρέπει να συμπεριφερθούμε στην τεχνολογία σαν εργαλείο και όχι σαν όραμα. Το internet, το blockchain και η τεχνολογία γενικά, μπορούν να εφαρμοστούν με καλύτερους ή χειρότερους τρόπους για να διευκολυνθούν οι σκοποί τους. Η οργάνωση συνδυαστικών μεταρρυθμίσεων, όπως η ουδετερότητα του δικτύου, οι πλατφόρμες ανοιχτού λογισμικού, κανονισμών κι ακόμα η δημιουργία πόρων εκτός της big tech και των παρόχων υπηρεσιών του internet και όλα αυτά, παράλληλα με την εφαρμογή παρόμοιας πίεσης στον οικονομικό και τραπεζικό τομέα, πεισματικά διαδηλώνοντας κατά των τεχνο-φεουδαρχικών πολιτικών και χτίζοντας συμμετοχικές κυβερνήσεις. Όλα αυτά μαζί, στην πραγματικότητα, θα μας βοηθήσουν να ανατρέψουμε τις ισορροπίες δυνάμεων, ώστε να έχουμε μια απειροελάχιστη ευκαιρία να εφαρμόσουμε μια τεχνολογία με ουσιαστικό τρόπο σύμφωνη με το δικό μας όραμα.

Εν τέλει η τεχνολογία θα είναι πάντα στα χέρια των ισχυρών που θα την εφαρμόζουν για να πετύχουν τους δικούς τους σκοπούς. Ίσως μπορέσουμε να χρησιμοποιήσουμε το blockchain και το internet ως εργαλεία, για να δώσουμε τη δική μας μάχη, να αναταράξουμε, να οργανώσουμε, να πειραματιστούμε, αλλά δεν θα μας δείξουν αφοσίωση· απλά και κυριολεκτικά δεν έχουν καρδιά. Μπορούμε να ανοίξουμε ρωγμές στους τοίχους, μπορούμε ακόμα να ανοίξουμε ρωγμές στα θεμέλια, αλλά αν δεν παραμείνουμε σταθεροί στον στρατηγικό μας στόχο να ξηλώσουμε το παλιό, ενώ χτίζουμε ένα καλύτερο νέο όραμα, οι ρωγμές θα κλείσουν πιο γρήγορα από όσο χρειάστηκε για να ανοίξουν. Τα σφυριά μας θα τα οικειοποιηθούν οι αφέντες μας και θα μείνουμε χωρίς σφυριά και χωρίς ανάσα. Ή, ακόμα χειρότερα, θα αντιληφθούμε με αμηχανία ή απόρριψη, ότι κατά κάποιον τρόπο δουλεύουμε σαν συνεργείο για τη διατήρηση του σπιτιού του αφεντικού.

Όταν γαντζωνόμαστε από την τεχνολογία σαν από σωτήρα, και δεν δίνουμε προτεραιότητα στην μάχη κατά των συστημάτων, καταλήγουμε να υπηρετούμε την τεχνολογία που υπηρετεί το οποιοδήποτε σύστημα. Όπως είπαμε μετά βεβαιότητας, δεν είναι πολύπλοκο – οι ισχυροί έχουν την οικονομική δυνατότητα για περισσότερα και καλύτερα εργαλεία ή απλώς μπορούν να κλέψουν τα δικά σας.

Τι καθιστά λοιπόν μια τρέλα επαναστατική; Ο προορισμός, όχι το βαγόνι. Πρέπει να κάνετε οτοστόπ για μια θέση στο blocktrain; Είτε το κάνετε, είτε όχι, δεν έχει σημασία αν δεν κάνετε περισσότερα, αν δεν επισημάνετε και αναλογιστείτε ότι αυτό το βαγόνι δεν είναι ένα όχημα που οδηγείται μόνο του, το έδαφος δεν είναι σταθερό και ο προορισμός είναι πάντα αυτός που εμείς επιλέγουμε. Ναι, ενημερωθείτε για την καινούρια τεχνολογία και, ναι, αν είναι ενδιαφέρουσα για σας, εμπλακείτε – απλώς μη χάνετε την ουσία. Μπορούμε και πρέπει να φέρουμε την επανάσταση στον ψηφιακό χώρο, αλλά αλίμονο, η επανάσταση δεν θα ψηφιοποιηθεί.

Η Alexandria Shaner είναι ναυτικός, συγγραφέας, οργανώτρια και ακτιβίστρια. Με έδρα την Νότια Καραϊβική, είναι εκπαιδεύτρια στο School for Social and Cultural Change και ενεργοποιείται στο RealUtopia.org και στο the Climate Reality.